शाल्वपुर

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
यहाँ जाएँ:भ्रमण, खोजें
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Disamb2.jpg शाल्व एक बहुविकल्पी शब्द है अन्य अर्थों के लिए देखें:- शाल्व (बहुविकल्पी)

शाल्वपुर अलवर, राजस्थान के परवर्ती प्रदेश का प्राचीन नाम, जिसका उल्लेख महाभारत में भी है। माना जाता है कि महाभारत कालीन राजा शाल्व ने इसे बसाया था। अलवर शायद 'शाल्वपुर' का अपभ्रंश है।

'तथैव शाल्वाधिपतिर्द्रु माख्यो वनात् ससूनुर्तगरं विवेश।'

  • महाभारत, वनपर्व[5] के अनुसार, सावित्री के श्वसुर द्युमत्सेन शाल्व देश के राजा थे-

'आसीच्छाल्वेषु धर्मातमा क्षत्रियः पृथिवीपतिः द्युमत्सेन इतिख्यातः पश्चादन्धो बभूव ह।'

'सौवीरा सैंधबाहूणाः शाल्वाः कोशलवासिनः।'

  • महाभारत में शाल्व को 'मार्तिकावतक' का राजा कहा गया है। इस देश की स्थिति अलवर के परिवर्ती प्रदेश में मानी जाती है। किंवदंती में प्राचीन शाकल या वर्तमान स्यालकोट से भी राजा शाल्व का संबंध बताया जाता है।[2]


पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

टीका टिप्पणी और संदर्भ

  1. आदिपर्व 102
  2. 2.0 2.1 ऐतिहासिक स्थानावली |लेखक: विजयेन्द्र कुमार माथुर |प्रकाशक: राजस्थान हिन्दी ग्रंथ अकादमी, जयपुर |संकलन: भारतकोश पुस्तकालय |पृष्ठ संख्या: 896 |
  3. महाभारत, वनपर्व 14 से 22 तक
  4. बुद्धचरित 9,70
  5. महाभारत, वनपर्व 294,7
  6. विष्णुपुराण 2,3,17

संबंधित लेख